Amsterdams horecaverhaal: misstanden, fraude en ontslag na klagen

Jiko is een kok, aangesloten bij Vloerwerk, die al bijna drie jaar werkt in een fraai restaurant in het rijkste gedeelte van de stad. Hij is de laan uitgestuurd en zit nu in grote problemen. We hebben hem geïnterviewd en hij doet een boekje open.

The interview was originally in English, so you can find the English below.

Dus Jiko, de afgelopen twee weken zaten vol met vervelende verrassingen. Hoe zijn de laatste drie weken op je werk eigenlijk verlopen?

De laatste drie weken waren eigenlijk best normaal. Nou ja, ik raakte wat meer gefrustreerd over de sfeer op het werk. Het leek er op dat mijn baas een probleem had met geld. Op de dag waarop normaal gesproken het salaris gestort was had ik het nog niet ontvangen. Daarover wilde ik hem bereiken maar hij was nergens te bekennen. Toen ik hem uiteindelijk te pakken kreeg, kwamen we in een discussie terecht en ontsloeg hij me op staande voet zonder opgaaf van reden, alleen maar omdat ik vroeg naar het geld. Ik werkte daar al bijna drie jaar. Het was niet de eerste keer dat ik een discussie had met m’n baas. Die discussies gingen soms om de meest stompzinnige dingen. De laatste maanden probeerde hij de efficiëntie op te voeren en gaf vaak commentaar op hoe ik voorraden bij hou en hoeveel ik ‘verspil’.

Je bent niet alleen maar een ervaren kok maar je bent ook door de kunstacademie heen gegaan. Vertel eens hoe je die twee combineert.

Nou ja, voorop gesteld, op papier ben ik niet een kok maar een afwasser….in werkelijkheid ben ik de hulp kok. Als de chef er niet is dan ben ik de chef. Mijn specialiteit is de presentatie van de gerechten, wat ook voortkomt vanuit mijn kunstopleiding. Ik heb er zelfs een foto van, wil je die zien? Als het eten klaar is dan moet je het niet zomaar op het bord gooien zoals ze op zoveel plekken doen, je moet het mooi presenteren, dat is een noodzakelijk onderdeel van de ervaring. Ik ben daar wel vrij trots op.

Vertel eens hoe het restaurant zich ontwikkeld heeft terwijl je daar werkte.

Het ging slecht en telkens slechter toen ik daar begon, de zaak ging bijna op de fles. Op de vrijdagen waren er slechts twintig mensen verdeeld over de gehele dag. Als je dat vergelijkt met nu dan is het zoveel verbeterd; in het weekend zit de zaak helemaal vol. Dat is ook wat de baas gek heeft gemaakt, het geld. In het begin waren er twee bazen, de één was een klootzak, de ander niet zo. De klootzak ging weg maar toen het geld binnen begon te stromen werd de fijne baas ook een klootzak. Een geldkoorts denk ik.

Heb jij dat succes mede op je naam staan?

Dat denk ik wel. Ik was één van de koks tenslotte. Het wilde nogal eens gebeuren dat gasten terugkwamen speciaal voor mij. Wat ik vooral veranderd heb is de presentatie van de gerechten.

Heb jij je ooit op je werk gewaardeerd gevoeld als kok?

Nooit. Ik niet en de andere kok ook niet. We kregen nooit het respect voor het succes dat we vanuit de keuken maakten. Ze zeiden dat dat het kwam omdat ze het interieur hadden veranderd of omdat ze reclame hadden gemaakt, maar het eten werd nooit als onderdeel van het succes benoemd.

Terwijl je daar werkte kwamen telkens meer dingen naar boven die niet kosher zijn. Bij mij gingen de alarmbellen al af toen ik hoorde dat je de helft van je salaris zwart kreeg. Hoe kwam dat?

Ik heb gevraagd om een deel van mijn salaris contant te krijgen maar ik heb nooit om zwart geld gevraagd. Het is gemeengoed in de horeca om een deel contant te krijgen. Ik denk dat hij gewoon geen belasting wil betalen.

Waarom accepteerde je zoveel zwart?

Toendertijd had ik veel schulden, als er geld op mijn bankrekening kwam zou het vrij snel weer verdwijnen. Incassobureau’s zaten me achterna. Ik moest het accepteren. Als ik had gevraagd om het wit te krijgen dan had hij aangedrongen een om toch deel zwart uit te betalen. Ik kon het niet meer terugdraaien; ik had geen keus.

Ondanks het zwarte geld had je er nog wel vertrouwen in dat de rest nog klopte. Wanneer begon je wel kwade vermoedens te hebben? En hoe kan het dat je er toch bleef werken?

Anderhalf jaar geleden werd ik achterdochtig. Waarom weet ik niet, het was gewoon een gevoel. Ik bleef daar om dat ik dacht dat de andere restaurants vergelijkbare praktijken er op na zouden houden, als die al niet erger zouden zijn. Daar heb ik dan ook meerdere persoonlijke ervaringen mee gehad. Vaak ben ik ook van baan veranderd en dat stond dus ook op mijn CV. Nu wilde ik eens een goede referentie hebben.

Welke actie van je baas vind je het ergst?

Er zijn te veel voorbeelden om op te noemen, allemaal soorten fraude en slechte behandeling. Het ergste is dat hij geen belasting betaalt. Dat is op zich al erg, maar hij betaalt dus ook niet mijn belasting. Daar kwam ik achter toen ik in het UWV systeem keek; het blijkt dat ik officieel helemaal niet heb gewerkt dat jaar. Ik sta gewoon niet in het systeem. Ook al heb ik salarisstrookjes; papier is het, meer niet. Nu zitten we in het eindspel en komt hij met allerlei berekeningen omtrent mijn salaris maar dat is allemaal lulkoek. Zijn berekeningen zijn veel te laag en dat kunnen we met de salarisstroken aantonen. Hij wilt niet dat ik naar het UWV ga omdat dan zijn fraude uit zal komen. Daarom probeert hij me schrik aan te jagen van het nemen van een uitkering, hij ‘kent daar mensen’ en zegt dat ik in de problemen zal komen. Hij weet dat ik in geldnood zit en probeert met een document door m’n strot te duwen waarin ik al mijn aanspraken op hem vaarwel zeg en beloof het nooit meer hierover te hebben. Hij probeerde me hiertoe met 500 euro om te kopen zodat ik mijn mond hou. Maar dat teken ik niet. Wij zijn nog niet klaar.

Beschrijf me eens je situatie nu.

Ik heb geen inkomen. Ik heb volstrekt geen geld meer. Ik moest mijn kamer uit, een slecht verlichte kamer in een vervallen huis dat ik illegaal moest huren voor 300 euro; het is onmogelijk voor mij om een woonplek te vinden. Nu kon ik dat ook niet meer betalen en ben ik bij een vriend ingetrokken.

Wat is de volgende stap?

Waarschijnlijk een kutbaan in een restaurant. Ook heb ik nog geen WW van het UWV, daar moet ik nog op z’n minst een maand op wachten. Dus het wordt een zware tijd voor mij.

Nu zit je dus in een conflict en Vloerwerk helpt je. Wat vind je er tot nu toe van?

Hangt er een beetje vanaf van hoe het zal eindigen, ik weet niet wat ik moet verwachten. We gaan voor een compensatie, een ontslagvergoeding. Hij heeft dus al 500 euro geboden. Dat is niet genoeg. Zeker is wel dat als ik jullie hulp niet zou hebben gehad, toen jullie twee keer meegingen om te praten met mijn voormalige baas, dan had hij helemaal niets geboden en was het hele gesprek misgelopen. Dus we moeten nog een beetje afwachten en zien waar we belanden.

 

Amsterdam horecastory: abused, fraud and getting fired when complaining.

So Jiko, it was two weeks full of nasty surprises. Tell me shortly, how did the last three weeks go for you at your work?

Last three weeks, untill the last week, were normal actually. Well, I was getting more frustrated with the atmosphere there. My boss was looking like he had a problem with money. When I noticed they had not put the money in my account the day the allways do, I tried to contact my boss but he was nowhere to be found. When I finally reached him, we got an argument and he fired me right on the spot just because I asked him some questions about the money. I worked there for almost three years. He didn’t give a reason. It’s not the first time I had an argument with my boss, even about the stupidest things; the last months for example he tried to push up efficiency and was commenting all the time about how I keep stock and how much I ‘waste’.

You’re not just an experienced cook, you went through art school. Tell me how you combine the two.

Well first of all, on paper I’m not a cook but I’m a dishwasher. In reality I’m the help cook. When the chef is not there, I’m the chef. My specialty is presenting dishes, which relates to the things I learned in art school. I even have a picture of that, want to see it? When the food is done you don’t just throw it on the plate like they do in so many places, you have to present it nicely, that a necessary part of the experience. I take quite some pride in that.

Tell me how the restaurent fared whilst you were working there.

It was going down when I started, the business was slow and it was almost finished. On fridays they had only 20 people over the day. Compare that to now: in the weekend it’s so much better, the place is packed, it went up quite a bit. That’s what made the boss crazy, the money. In the beginning there were two bosses, one was a bastard, the other not so. The bastard went away but when the money started coming in the nice boss became a bastard too. I think it’s a money fever.

Do you think you’ve had a hand in that success?

I think so. Offcourse; I was one of the cooks. It happened quite a few times that clients came back just for me. What I changed in the style of the restaurant was mostly the presentation of the dishes.

Did you ever feel valued as a cook at your work?

Never. Not me not also the other cook. We never got respect for the success which we made from the kitchen. They would say that it was because they changed the interior or because they advertised, but the food was never said to be important in the success.

As you were working there, more and more things started to come out that weren’t kosher. For me the alarm bells where allready ringing when I understood you got almost half of your salary black. How did that happen?

I asked to get some part in of the salary in cash, but I never asked to get so much in black. It’s common use in the horeca to get some in cash. I think he doesn’t want to pay tax.

Why did you accept so much black?

At that time I had debts, if I had money on my bank it would disappear. I’ve got incassobureau’s chasing me. I had to accept it. If I had asked to get it white, he would have insisted to give some black. It’s just so common in horeca. I could not reverse it, I had no choice.

But besides the money in black you were still confident that the rest was ok. How can that be? And when did you start feeling suspiscious?

One year and a half ago I got suspicious. I don’t know why, it was just a feeling. I stayed there because I thought other restaurants would have similar practices, if not worse. I had multiple personal experiences with that. I always had changed work much, I was hoping to keep a job down for some time. So my CV said I had changed jobs really often. I wanted to have a decent reference for once.

What do you find the worst about the dealings of your boss?

The examples are to numerous to recount; all kinds of fraud and bad treatment. The worst is that he doesn’t pay taxes. Which is bad in general, but also he didn’t pay my taxes. I found that out when I was looking the UWV system; it turns out that officially I had not worked that entire year. I’m just not in the system. Even though I have salary slips for that year. It’s just paper. Now we’re in the end game and he’s coming with all kinds of calculations of my salary but they’re all bullshit; his calculations are way to low and we can prove that by the salary slips. He doesn’t want me to go to UWV because he knows his fraud will be expoded so he tries to scare me into not taking a dole, ‘he knows people there’ and says I’ll get into trouble. He knows I’m in money trouble and tries to push me to sign a document in which I waive all my claims and promise never to speak about it again. He offered me a 500 euro bribe to make me shut up. But I’m not signing that. We’re not done.

Describe to me your situation right now.

I have no income. And I’m completely out of money. I had to move out of my appartment, which was a badly lit room in a decrepit house I had to rent illegally for 300 euro; it’s impossible for me to find a place. Now I could not pay that any more and I had to move in with a friend.

What’s next?

Probably some shitty job at a restaurant. Also as I said I have no dole from the UWV yet on which I will have to wait for at least a month. So it will be a hard time for me.

So now you’re in a conflict and Vloerwerk is helping you out. What do you think so far?

Depends on how it will finish, I don’t know what to expect. We’re going for a compensation from the boss, a severance pay. Allready he had offered 500 euro. Which is not enough. For sure if I had not gotten your help, when you came along twice to speak together to my former boss, then he would not have offered it anyway and the whole conversation would have gone wrong. So we’ll have to wait and see where we get.

Jiko’s naam is niet Jiko maar bekend bij de redactie. Jiko’s name is not Jiko but is know to the editors.
Het restaurant op de foto is een willekeurig restaurant. The restaurant on the picture is a random restaurant.